O Nas

Tradycja Dziadów Noworocznych w Kamesznicy sięga czasów przedwojennych. Wtedy przynależność do grupy była zaszczytem i stanowiła olbrzymie wyróżnienie dla młodych mężczyzn. Do Dziadów niejednokrotnie należeli ludzie charyzmatyczni i niezwykle utalentowani aktorsko. Szczególnie prężnie działającą i wyrazistą grupą była ta, założona na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych przez panią Rozalię Wojtas – Dziady Noworoczne zawitały wtedy nawet do Warszawy. Kolejne grupy również zachwycały mieszkańców Kamesznicy. Barwne korowody postaci: Koni, Cyganów, Diabłów, Śmierci, Macinul, Dziekciorza, Żyda z Żydówką, Niedźwiedzi, Kominiarza, Cyganki i Muzykanta, pojawiały się niezmiennie do roku 2008.

Dziady Noworoczne to nie tylko obrzędy i stroje, ale przede wszystkim ludzie. Powrót do spuścizny przodków i swoją reaktywację, grupa kolędnicza z Kamesznicy zawdzięcza pani Bogusławie Talik. Na przełomie lat 2015 i 2016, z Jej inicjatywy powstała grupa Dziadów Noworocznych Proćpok. W jej tworzenie czynnie włączyli się przede wszystkim panowie: Adam Talik, który przez kilka lat pełnił rolę jej kierownika, Ryszard Motyka, Stanisław Worek, Andrzej Worek, Karol Nowak, Tomasz Nowak, Grzegorz Wędzel. Nieocenionego wsparcia udzielili również członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Kamesznicy Proćpok, na czele z panią prezes Małgorzatą Filary. W kolejnym roku szeregi grupy zasilili pan Franciszek Filary i pan Tadeusz Ślebioda oraz postać szczególna – pan Józef Kubica, jako ciało doradcze.

Dziady Noworoczne Proćpok liczą 25 – 30 osób, pod kierownictwem pana Stanisława Kubicy. Grupę stanowią ludzie, którzy pragną trwać na straży tradycji.  Dlatego skład postaci, od lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych jest stały, podobnie, jak ich funkcje. Stroje również nie uległy znacznym przeobrażeniom, zarówno w zakresie krojów, jak i kolorystyki. Na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza archaiczne przebrania Cyganów, Koni, Dziekciorza i Żyda.

Kluczowy obrzęd żegnania Starego Roku i witania Nowego, Dziady Noworoczne Proćpok odgrywają w tradycyjnej scenerii, tzn. tylko w miejscach skrzyżowań dróg, na początku i w środku wsi, miejscach niegdyś ważnych dla lokalnej społeczności.

Co jeszcze wyróżnia grupę z Kamesznicy? Specyficzny ruch sceniczny, np. Koni, odmienna, wyjątkowa melodyka, rytmika dzwonienia dzwonkami oraz używanie gwizdka.

Dziady Noworoczne Proćpok, pomimo swojej stosunkowo krótkiej działalności, mogą poszczycić się znacznymi osiągnięciami. W 2015 r. nakręcono o nich film, który otrzymał nagrodę Grand Prix na Międzynarodowym Konkursie Mieszkam w Beskidach. Zdjęcia wykonali: pani Małgorzata Filary i pan Grzegorz Mrózek, a film został zrealizowany dzięki Stowarzyszeniu na Rzecz Rozwoju Kamesznicy Proćpok. Dziady Noworoczne z Kamesznicy zajmowały również wysokie miejsca na Przeglądach Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych, organizowanych w ramach Godów Żywieckich. W kategorii zespołów kolędujących w plenerze plasowały się kolejno na miejscach: III w 2016 r., III w 2017 r., III w 2018 r., I w 2019 r., I w 2020 r. W roku 2021 grupa otrzymała nagrodę „za muzykę i zachowanie ważnych elementów lokalnej odrębności etnograficznej Dziadów Noworocznych”.

Jednakże Dziady Noworoczne z Kamesznicy zasłynęły nie tylko na gruncie lokalnym, ale również na arenie krajowej – za olbrzymi sukces należy uznać fakt  zajęcia przez grupę, w roku 2019, II miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Grup Kolędniczych w Bukowinie Tatrzańskiej.

Dziady Noworoczne, to… przede wszystkim ludzie. A Ci, należący do grupy Proćpok, to ludzie wyjątkowi, zdeterminowani i zaangażowani w dzieło kultywowania obrzędów noworocznych i bożonarodzeniowych. Wierzymy, że dzięki nim tradycja Dziadów Noworocznych w Kamesznicy nigdy nie zaginie.

Stanisław Kubica