top of page
Przebierańcy z Górnej Żabnicy.jpg

"Przebierańcy" z Górnej Żabnicy

fot: UG Milówka, Autor: Szymon Pytel 

O Nas

Grupa Przebierańców z Górnej Żabnicy powstała w roku 1921 i jest obecnie jedną z najstarszych grup funkcjonujących do dzisiaj. Wcześniej we wsi kolędowały zespoły dziadów z pobliskiego Ciśca i Kamesznicy. W latach 20-tych trasa kolędowania dziadów z Żabnicy obejmowała oprócz własnej wsi i jej przysiółków również Węgierską Górkę i Cięcinę. W tamtym czasie Żabnica była wsią liczącą około 300 gospodarstw domowych. Jednakże już wtedy, chcąc zawitać do każdego domu, dziady musiałyby chodzić cały tydzień. Ówcześnie kolędnicy byli zapraszani do domów, jednak poprzez rozrost wsi utrwalił się zwyczaj witania Przebierańców w drzwiach domostw.

 

Na lata 70-te przypada szczyt popularności Przebierańców spowodowany odniesionymi przez zespół sukcesami, między innymi: pierwsze miejsce w Herodach w roku 1972, występ w Teatrze Wielkim w Warszawie w roku 1975, kilka filmów nakręconych przez TVP, zainteresowanie Muzeum Etnograficznego w Krakowie.  Funkcjonowanie kolędniczego zwyczaju dziadów odbywa się w oparciu o dziedziczoną przez wiele pokoleń wiedzę na temat jego istoty. Wiedza ta przekazywana jest drogą bezpośredniej obserwacji, uczestnictwa, w formie przekazu ustnego najczęściej przez najbliższych, ojców i dziadków przyszłych członków zespołu.

 

W rozwój zespołu silnie przyczynił się śp.Władysław Piwowarczyk który prowadził zespół w oparciu o przekazy dziadka, ojca oraz stryja po którym przejął funkcję komendanta. Jak nakazuje tradycja, członkami grupy mogą być wyłącznie mężczyźni. W jej skład wchodzą postacie zwierzęce takie jak: Konie i Niedźwiedzie, postacie ludzkie: Komendant, Przedkoń, Żyd, Cygan, Cyganka,Telefonista,Matoł, Blacharz, Snurkorz, Pachołek, Młoda Pani, Kominiarz oraz postacie pozaziemskie: Śmierć, Diabeł. Ważną częścią grupy jest kapela która zazwyczaj liczy 4-5 osób w skład której wchodzą heligonki, skrzypce oraz wakat. Wstępujący do zespołu otrzymuje na początek mniej znaczącą funkcję, np. Pachołka, Młodej Pani, aby później awansować do postaci pełniących ważniejszą role. Twórcą masek dla grupy jest śp. Józef Kupczak, a stroje przekazywane są z pokolenia na pokolenie lub własnoręcznie szyte. Początkowo skład grupy liczył 16 osób. W latach 80-tych zespół Przebierańcy Górnej Żabnicy składał się z trzydziestu trzech członków oraz kapeli. Obecnie, zespół liczy około 45 członków. Od ponad 10 lat kierownikiem grupy jest Stanisław Wojtyła, kapeli przewodzi heligonista Czesław Pawlus, a funkcję komendanta sprawuje najstarszy w grupie Jan Pawlik.

Jarosław Wojtyła

bottom of page